Bí mật của Hơi Thở - Phần 8: Hơi thở và Prana

Nội dung

Hơi thở và Prana

Khoa học cổ xưa về Sự Sống của Ấn Độ mang đến cho chúng ta những hiểu biết thách thức những định kiến của chúng ta về sự sống và khơi gợi về một hành trình đáng kinh ngạc, hành trình đi tìm bản chất cốt lõi về con người chúng ta và trong mối quan hệ tự nhiên với Đấng Sáng Tạo, nơi mà những điều không thể trở thành có thể, nơi những câu chuyện huyền bí phi thường trở thành sự thật.

Hầu hết chúng ta ai cũng đều từng thấy một xác chết, đó có thể là xác chết của một con chim hoặc một con mèo. Hầu hết chúng ta đều xem cái chết là một điều gì đó cấm kị, rùng rợn và không được bàn đến. Nhưng sự thật là cái chết tồn tại ở khắp mọi nơi và diễn ra trong từng khoảnh khắc.

Cơ thể chúng ta gồm hàng tỷ tế bào, và cứ mỗi giây, có hàng triệu tế bào phải chế đi để bạn có thể sống. Chúng chết đi để những tế bài mới được sinh ra. Những tế bào không chết sẽ trở thành những tế bào ung thư gây ra nỗi sợ hãi và cái chết cho con người chúng ta.

Sự sống và cái chết diễn ra liên tục trong mọi cấp độ của Sự Sống như là một cơ chế tất nhiên để Vũ trụ này tồn tại.

Khi quan sát sát chết của một con bướm, chúng ta thấy rằng cuộc sống bay lượn muôn màu của nó giờ đây chỉ còn là một xác chết vô tri vô giác. Sự sống đã lìa khỏi xác và nó được xem là prana đã lìa khỏi cơ thể. Prana là Sự sống. Bản chất của Prana là Ý thức. Khi không còn prana trong cơ thể, sự sống biến mất.
Có những dòng truyền thừa tại Ấn Độ, trong đó có những nhóm thiền sinh đặc biệt nghiên cứu về hơi thở, prana và ảnh hưởng của nó lên cơ thể, tâm trí và hệ thần kinh. Những thiền sinh này được gọi là pranavadin; và khoa học của học được gọi là Svarodaya.

Theo hiểu biết của họ, bên trong chúng ta là các dòng chảy năng lượng. Các dòng chảy này được gọi là nadi, trong cơ thể có hơn 72.000 nadi. Và trong các dòng chảy năng, 3 dòng chảy năng lượng quan trọng nhất là Ida và Pingala và Sushumna. Sushumna là con đường mà kundalini đi lên và dòng năng lượng này là cơ sở cho quá trình thức tỉnh tâm thức cao hơn.

Hệ thống yoga kundalini mô thả các nadi xuất phát từ luân xa gốc. Trong khi kênh sushumna là một kênh chạy thẳng từ luân xa gốc qua các luân xa cao hơn để đến luân xa 7 thì ida và pingala chạy xen kẽ, cuộn quanh đường cột sống từ trái sang phải và gặp nhau ở các luân xa. Từ luân xa gốc, ida đi lên từ bên trái và pingala đi lên từ bên phải. Sau đó chúng gặp nhau ở luân xa 2 và đổi hướng: ida đi về phía bên phải và pingala đi về phía bên trái. Chúng lại gặp nhau ở luân xa 3 và đổi hướng, cứ tiếp tục như vậy đến luân xa 7.

Ida được xem là năng lượng của nữ tính, biểu tượng của nó là mặt trăng và pingala là năng lượng nam tính, biểu tượng của nó là mặt trời.

Ida liên quan đến phần bên trái của cơ thể, chịu trách nhiệm về khả năng nghệ thuật, trí tưởng tượng, sự sáng tạo, hình ảnh, tư duy tổng thể, trực giác. Mặt trăng là biểu tượng của cảm xúc, của cái nhìn tổng thể và một chút huyền bí, sự im lặng.

Pingala kết nối với phần bên phải của cơ thể, liên quan đến tư duy phân tích, lý trí, suy luận, kỹ năng về ngôn ngữ, số học và tư duy bằng lời nói. Nó có tính hệ thống, có tổ chức, xử lý thông tin theo cách phân tích và những quy tắc. Nó đi làm chi tiết, xem xét và phân tích từng thành phần để ghép chúng lại với nhau một cách hoàn chỉnh.

Hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm tương ứng với mặt trời và mặt trăng, hay ida và pingala. Sự biết biết về mối quan hệ giữa hơi thở, tâm trí và hệ thần kinh đã được các nhà khoa học cổ đại này biết về nó trước khi khoa học hiện đại ra đời.

Có 2 nguyên tắc phổ quát chính tồn tại khắp mọi nơi: nguyên tắc nữ tính và nguyên tắc nam tính, trong Đạo giáo nó được gọi là âm và dương. Với một chút quan sát chúng ta có thể thấy nguyên tắc này tồn tại ở khắp mọi nơi như là bản chất của cuộc sống. Thế giới là sự hoàn quyện của mọi biểu hiện đối lập của 2 nguyên tắc này: vui và buồn, nóng và lạnh, giàu và nghèo, trẻ và già, cao và thấp, thiện và ác, trái và phải, ánh sáng và bóng tối, ngày và đêm, đàn ông và phụ nữ, v.v…

Trong một chuyến đi Bali, mình có cơ hội quan sát những cánh cổng của các đền thờ Hindu ở Bali. Hindu ở Bali có một nét độc lập khác hẳn với Hindu ở Ấn Độ. Họ vẫn lưu giữa những nguyên tắc truyền thống từ tổ tiên của họ. Một số tài liệu cho rằng nguồn gốc của đạo Hindu xuất phát từ Indonesia và sau này nó lại được truyền giáo ngược lại từ Ấn Độ vào Indonesia. Mình tin rằng, tổ tiên của những người ở đây có nguồn gốc từ Lemuria, một nhà nghiên cứu người Indonesia đã nói về điều này. Một ngôi đền có cấu trúc giống Kim Tự Tháp được phát hiện trên đỉnh núi Padang ở West Java, Indonesia. Niên đại của những viên đá được phân tích có lịch sử hơn 9.000 năm tuổi và các nhà nghiên cứu cho rằng cấu trúc đền Kim Tự Tháp này có thể có lịch sử hơn 28.000 năm về trước. Điều này cho thấy một nền văn minh phát triển rực rỡ từng tồn tại ở khu vực này.

Những cánh cổng dẫn vào đền của người Bali được làm bằng đá và không có mái che phía trên, nó dựng thẳng đứng và nếu bạn đứng giữa cổng nhìn lên, bạn sẽ nhìn thấy bầu trời. Những cánh cổng này được gọi là cổng Trời. Theo giáo lý của người Hindu ở Bali, cánh cổng này đại diện cho 2 nguồn năng lượng đối lập luôn tồn tại và bổ sung cho nhau để tạo ra trạng thái cân bằng. Chúng ta có thể thấy gần như các lời dạy cổ xưa của các nền văn hóa Tâm Linh/Tôn Giáo đều nói về những nguyên tắc giống nhau chỉ khác ở tên gọi.

Các pranavadin nhìn thấy nguyên tắc này trong mọi thứ, kể cả trong cơ thể và tâm trí.

Những phẩm chất của năng lượng nữ tính đã chị lu mờ bởi những phẩm chất nam tính như sức mạnh, quyền lực được khuyến khích trong xã hội hiện đại. Tất cả chúng ta đều có những phẩm chất của dòng năng lượng nam tính và nữ tính bên trong. Việc mất cân bằng của 2 dòng năng lượng này khi chúng ta có xu hướng cổ vũ cho một phía sẽ gây ra sự mất cân bằng trong cuộc sống.

Những rung động của cảm xúc có thể gắn liền nước mắt, sự bao dung, che chở có thể xem là những biểu hiện của năng lượng nữ tính. Và bạn có thể thấy tác hại của nó khi chúng ta không cho phép thể hiện cảm xúc khi gặp tổn thương sẽ gây ra sự đè nén bên trong và ảnh hưởng đến cuộc sống như thế nào.

Giống như sự thay đổi giữa ngày và đêm, các nhà quan sát cổ xưa phát hiện rằng hơi thở của chúng ta cũng có chu kỳ. Sẽ có một lỗ mũi nào đó chiếm ưu thế hơn trong một khoảng thời gian, nó được gọi là lỗ mũi chủ động và sau đó được thay đổi. Chu kỳ của sự thay đổi này từ 60 đến 120 phút. Trong một số thời điểm nhất định trong ngày, lỗ mũi bên trái chiếm ưu thế hơn. Và ngược lại, một số thời điểm khác, lỗ mũi bên phải chiếm ưu thế hơn.

Khi lỗ mũi bên phải chiếm ưu thế, đó là thời điểm thích hợp cho những công việc đòi hỏi tư duy logic và phân tích. Ngược lại, khi lỗ mũi bên trái chiếm ưu thế, đó là thời điểm những công việc liên quan đến sáng tạo, nghệ thuật, trí tưởng tượng sẽ mang lại sự hiệu quả cao hơn.

Thở luân phiên

Thở luân phiên được gọi là Nadi Shodhanam, một cách thở để thanh lọc và cung cấp năng lượng cho các đường kinh mạch trong cơ thể. Phương pháp thở này giúp cân bằng năng lượng cho 2 kênh ida và pingala, kích thích 2 bán cầu não trái và não phải để mang lại sự cân bằng trong tư duy.

Bài tập thở này được khuyến khích thực hiện sau khi bạn đã thiết lập lại được nhịp thở tự nhiên của mình: thành thục việc thở cơ hoành, kéo dài hơi thở và cân bằng giữa hít vào và thở ra.

Hơi thở này giúp tăng cường chức năng của hệ hô hấp, tăng sức chịu đựng của phổi và thanh khí quản do khi hít thở bằng 1 mũi, buộc hệ hô hấp phải làm việc nhiều hơn. Không khí tù hãm và các chất thải bị tống khứ ra khỏi phổi và toàn bộ cơ thể. Thở luân phiên không chỉ tốt cho tim, phổi mà còn tốt cho trí óc của bạn.
Bài tập hít thở bằng hai mũi này có tác dụng tích cực trong việc giúp cơ thể trở nên thư giãn, cân bằng nên nó cũng rất hữu ích để thực hành trước khi bạn đi vào bài Thiền hằng ngày của bạn. Bạn có thể thở luân phiên hai mũi khoảng 2 đến 5 phút trước khi ngồi Thiền sẽ giúp bạn dễ đi vào sự tĩnh lặng và thiền sâu hơn.
Có 3 biến thể khác nhau của thở luân phiên. Trong giới hạn của cuốn sách này, mình chỉ giới thiệu với các bạn một cách phổ biến nhất.

Trong kỹ thuật này, bạn sẽ sử dụng ngón cái và ngón trỏ của bạn nắm nhẹ vào 2 lỗ mũi. Hai ngón tay sẽ luân phiên nhau để đóng mở từng lỗ mũi. Ý tưởng là bạn sẽ hít vào lỗ mũi trái và thở ra lỗ mũi phải. Sau đó hít vào bằng lỗ mũi phải và thở ra bằng lỗ mũi trái, tương tự như vậy tiếp tục hít vào lỗ mũi trái và thở ra bằng lỗ mũi phải. Cứ tiếp tục như vậy.

Nếu bạn sử dụng bàn tay phải, trình tự như sau:

Dùng ngón cái tay phải bịt vào lỗ mũi phải, hít vào một hơi sâu bằng lỗ mũi trái
Sau đó dùng ngón trỏ tay phải bịt vào lỗ mũi trái, thả ngón cái để mở lỗ mũi phải và thở ra bằng mũi phải.
Sau khi thở ra bằng mũi phải, hãy hít vào một hơi sâu bằng lỗ mũi phải.
Sau đó dùng ngón cái bịt lỗ mũi phải, thả ngón trỏ để mở lỗi mũi trái và thở ra bằng lỗ mũi trái.
Sau khi thở ra bằng mũi trái, hãy hít vào một hơi bằng mũi phải..
Và cứ tiếp tục luân phiên nhau như thế …
Giữ cho bạn với một nhịp thở đều và nhẹ nhàng cho cả 2 bên.

Có một cách khác để sử dụng tay là thay vì sử dụng ngón cái và ngón trỏ, bạn sẽ sử dụng ngón cái và ngón áp út. Lúc này ngón trỏ và ngón giữa sẽ gập lại vào lòng bàn tay. Ấn tay này được gọi là Vishnu Mudra. Nếu bạn sử dụng tay phải, lúc này ngón tay cái sẽ để đóng và mở lỗ mũi bên phải, ngón áp út dùng để đóng và mở lỗ mũi bên trái.

Nhận thức về hơi thở vi tế

Đến thời điểm này, bạn đã biết về tầm quan trọng của hơi thở, ảnh hưởng của hơi thở đến cơ thể, cảm xúc và tinh thần. Và khi chúng ta thực hành hơi thở, chúng ta không chỉ cải thiện những tính chất liên quan đến khía cạnh của cơ thể mà nó còn ảnh hưởng đến các tầng năng lượng vi tế hơn.

Để quan sát và nhận thức về sự kỳ diệu của hơi thở. Trong phần này, mình mời các bạn chúng ta sẽ thực hiện bài tập Thiền nhận thức về khía cạnh năng lượng và hơi thở vi tế.

Bài tập này sẽ hữu ích nhất khi bạn ngồi trong một không gian tĩnh lặng và cho phép mình tin tưởng vào những cảm giác và rung cảm từ bên trong. Sự tin tưởng vào trực giác và cảm nhận của bạn càng cao thì trải nghiệm và nhận biết của bạn đối với những bài tập này càng trở nên thú vị hơn.

Nếu bạn chưa bao giờ thực hành Thiền, bạn có thể xem đây là một bài Thiền nhận biết và quan sát đơn giản.
Để bắt đầu, hãy tìm cho mình một không gian tĩnh lặng, bạn có thể thắp một ngọn nến để làm cho không gian trở nên ấm cúng và thu hút sự chú ý của bạn. Bạn cũng có thể mở một bài nhạc Thiền để hỗ trợ những bài tập này tốt hơn.

Bài tập: Nhận thức về hơi thở

Ngồi trong tư thế Thiền, thẳng lưng, thả lỏng vai và 2 tay.
Hít vào một vài Hơi Thở Làm Sạch và cảm nhận sự thư giãn của cơ thể. Bạn cũng có thể thực hiện hơi thở luân phiên một vài phút để đưa cơ thể vào trạng thái tĩnh lặng.
Hướng sự chú ý của bạn về đầu mũi và quan sát hơi thở hít vào và thở ra.
Khi hít vào, hãy cảm nhận bạn đang hít vào không chỉ khí oxy mà còn mang vào năng lượng để nuôi dưỡng cơ thể.
Hít vào và cảm nhận sự khi chuyển của không khí đi vào mũi, cổ họng, xuống phổi và loan ra khắp cơ thể.
Cảm nhận oxy từ phổi theo máu đi vào từng tế bào.
Cảm nhận sự làm việc đồng bộ của các cơ quan và hàng tỷ tế bào trong cơ thể.
Cảm nhận từng tế bào cũng đang hít thở khi bạn hít thở.
Cảm nhận sự hoạt động đồng bộ của hàng tỷ tế bào đã giúp nuôi dưỡng sự sống trong cơ thể này.
Cảm nhận sự vi diệu đang diễn bên trong cơ thể này khi bạn hít thở.
Khi thở ra, cảm nhận những nguồn năng lượng căng cẳng, lo lắng cũng theo hơi thở ra ngoài.

Kỹ thuật hơi thở kết nối với Trái Tim là một bài tập đơn giản để giúp bạn mở rộng tình yêu thương, lấy lại trạng thái tinh thần và sự mạch lạc bên trong.

Ý thức của chúng ta thường tập trung ở não bộ, nơi diễn ra mọi suy nghĩ hằng ngày, nhưng khi chúng ta di chuyển ý thức và sự tập trung của mình ở khu vực Trái tim, bạn có thể cảm nhận sự dịu dàng, nhẹ nhàng và thư giãn. Trái Tim là không gian của sự cởi mở, đón nhận.

Bạn hãy nhắm mắt và thử thực hiện bài tập đơn giản này. Với một số người, ban đầu có thể gặp khó khăn để nhận ra sự khác biệt trong trạng thái tinh thần của mình. Nhưng qua thời gian thực hành, bạn sẽ cảm nhận rõ ràng sự thay đổi này.

Việc để một tay lên khu vực Trái Tim cũng sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc đưa ý thức của mình về khu vực Trái Tim.

Nếu bạn biết về luân xa Tim, hãy thay thế vị trí Trái Tim bằng luân xa Tim. Nếu bạn chưa quen thuộc với cách làm việc với luân xa, hướng ý thức về Trái Tim cũng mang lại hiệu quả tương tự.

Bài tập: Hơi thở kết nối Trái Tim

Hít một vài hơi thở sâu và nhẹ nhàng thở ra để cảm nhận sự thư giãn.
Bạn cũng có thể thực hiện một vài Hơi Thở Làm Sạch nếu muốn.
Hướng sự chú ý của bạn về hơi thở và quan sát hơi thở.
Sau một vài hơi thở và bạn đã cảm nhận sự tĩnh lặng bên trong và khi bạn đã cảm thấy sẵn sàng, hãy tiếp tục như sau:
Với mỗi hơi thở hít vào, hãy hướng sự chú ý của mình về khu vực Trái Tim (hoặc luân xa Tim)
Với mỗi hơi thở hít vào, cảm nhận không khí và năng lượng đi vào khu vực Trái Tim (hoặc luân xa Tim), kích thích những rung động ở khu vực này.
Cảm nhận ý thức và sự chú ý của bạn hiện diện ngày càng rõ ràng hơn ở khu vực này.
Cảm nhận sự nhẹ nhàng và bình yên ở khu vực này.

Mời bạn xem tiếp phần 9: